Bildiğimiz gibi ikinci el araçların satışlarında, aracın daha önce geçirmiş olduğu hasarlar, aracın satış bedelini etkilemektedir. Araç değer kaybı: aracın bu kazalar sonucunda, ikinci el satış değerindeki kaybı ifade etmektedir. Ülkemizde meydana gelen trafik kazalarının çokluğu dikkate alındığında “Araç değer kaybı nasıl hesaplanır?” sorusu sıkılıkla gündeme gelir.
Araç değer kaybı nasıl hesaplanır?
Öncelikle belirtmek isterim ki bahsedeceğim hesaplama ve uygulamalar güncel bilgiler dikkate alınarak aktarılmıştır. Bu bilgiler zamanla güncellenebilir ve değişiklikler “Hazine Müsteşarlığı” tarafından ” Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Trafik Sigortası Genel Şartlarında” yayınlanır.
Araç değer kaybı hesaplamasında dikkate alınan unsurlar:
- Aracın piyasa değeri,
- Kazada oluşan hasarın boyutu,
- Aracın kaza anındaki kilometresi
- Aracın daha önce geçirdiği hasarlar
- Aracın markası, modeli, üretim ve trafiğe çıkış tarihi
Araç değer kaybı nasıl hesaplanır?
Formül:
Baz değer kaybı: Araç rayiç değeri X 0.19
Total değer kaybı: Baz değer kaybı X Hasar boyutu katsayısı X Araç kullanılmışlık düzeyi katsayısı
Hasar boyutu katsayısı nasıl hesaplanır?
Hasar boyutu katsayıları:
- Büyük hasarda 0,90
- Orta hasarda 0,75
- Küçük hasarda 0,50
- Basit hasarda 0,25’dir.
Kullanılmışlık düzeyi katsayısı nasıl hesaplanır?
Kullanılmışlık düzeyi katsayısı aracın hasar yaptığı andaki kilometresine göre hesaplanır.
- Aracın km’si 0-14 999 arası ise katsayı:0,90
- Aracın km’si 15 000-29 999 arası ise katsayı:0,80
- Aracın km’si 30 000-44 999 arası ise katsayı:0,60
- Aracın km’si 45 000-59 999 arası ise katsayı:0,40
- Aracın km’si 60 000-74 999 arası ise katsayı:0,30
- Aracın km’si 75 000-140 999 arası ise katsayı:0,20
- Aracın km’si 150 000 ve üzeri ise katsayı:0,10
Araç hasar boyutu katsayısı nasıl hesaplanır?
2022 verilerine göre aracın piyasa değeri üzerinden farklı katsayılar uygulanarak hesaplanıyor.
Piyasa değeri 75 000 TL’ye kadar olan araçlar için:
Hasar tutarı araç değerinin %25,01’i ve üzeriyse büyük hasar, %15,01-%25 arası ise orta hasar, %5,01-%15 arası ise küçük hasar, %5’e kadar olan hasarlar içinde basit hasar olarak değerlendirilir.
Araç değer kaybı nasıl hesaplanır?
Örnek bir hesaplama yapalım;
Piyasa değeri 10 000 TL olan bir araçta, km’si 100 000 olsun.
10 000 X 0,2501= 2501 TL üzeri hasarlar büyük hasar olarak değerlendirilir ve hasar boyutu katsayısı: 0,90 olur. Km 75 000-149 999 arası olduğu için kullanılmışlık düzeyi katsayısı: 0,20 olur.
Yukarıdaki formüle göre;
Baz değer Kaybı= 10 000 TL X 0,19 = 1900 TL
Total değer kaybı= 1900 X 0,9 X 0,20=342 TL olur.
10 000 X 0.1501= 1501 TL- 10 000 X 0,25= 2500 TL Hasar tutarı 2500 TL ile 1501 TL arası ise orta hasar,
Hasar tutarı (10 000 TL X 0.15=1500 TL) ile (10 000 X 0.0501= 501 TL) arası ise küçük hasar
Hasar tutarı (10 000 TL x 0,05= 500 TL) altı ise basit hasar olarak değerlendirilir.
Piyasa değeri 75 001 TL-150 000 TL arası olan araçlar için:
Hasar tutarı araç değerinin %20,01’i ve üzeriyse büyük hasar, %12,01-%20 arası ise orta hasar, %4,01-%12 arası ise küçük hasar, %4’e kadar olan hasarlar içinde basit hasar olarak değerlendirilir.
Piyasa değeri 150 001 TL- 300 000 TL arası olan araçlar için:
Aracı Hasar tutarı araç değerinin %20,01’i ve üzeriyse büyük hasar, %10,01-%20 arası ise orta hasar, %3,01-%10 arası ise küçük hasar, %3’e kadar olan hasarlar içinde basit hasar olarak değerlendirilir.
Piyasa değeri 300 001 TL ve üzeri olan araçlar için:
Aracı Hasar tutarı araç değerinin %20,01’i ve üzeriyse büyük hasar, %8,01-%20 arası ise orta hasar, %2,01-%8 arası ise küçük hasar, %2’e kadar olan hasarlar içinde basit hasar olarak değerlendirilir.
* Araçta meydana gelen hasar, araç rayiç değerinin %2’sinin altında ise, değer kaybı teminatı, araçta meydana gelen hasar tutarını geçemez.
Araç değer kaybı hangi durumlarda istenebilir?
Araç değer kaybı şartları:
- Kazanın çift taraflı olması. Tek başına yaptığınız hasarlarda (ağaca çarpma gibi) değer kaybı talebi yapılamaz.
- Kazada %100 kusurlu olunmaması. Herkes kendi kusuru oranında kendi değer kaybından sorumludur.
- Kaza tarihinden itibaren 2 yıl geçmemesi.
- Parçaların daha önce başka bir hasar nedeni ile hasar görmemiş olması.
Araç değer kaybı başvurusu nasıl yapılır?
Başvuruyu kazaya karışan diğer aracın trafik sigortasının yapıldığı sigorta şirketine yapabilirsiniz. Eğer karşı tarafın sigortası yok ise kendisinden isteyebilirsiniz.
Sigorta şirketlerine web sitelerinden mail adreslerinden yazılı olarak başvurabilirsiniz. Yazılı başvurunuza 15 gün içinde yanıt erilmezse ” Sigorta Tahkim Komisyonu’na” başvurabilirsiniz.
Araç değer kaybı başvurusu için gerekli evraklar:
- İstenen evraklar sigorta şirketine ve kazaya göre farklılık gösterebilir.
- Maddi hasarlı kaza tespit tutanağı veya tramer kaza tespit tutanağı,
- Değer kaybı talep beyanı,
- Hak sahibine ait hesap bilgileri,
- Hasar fotoğrafları,
- Hasar gören aracın ruhsat fotokopisi gibi evraklar istenebilir.
Hangi durumlarda araç değer kaybı talep edilemez?
- Mini onarım ile giderilebilen basit kaporta, plastik tampon/parça onarımları, cam, radyo/teyp, lastik, hava yastığı, jant, mekanik, elektrik, elektronik ve döşeme aksamı hasarları,
- Şasi ve ana iskelette hasar olmaksızın, vidalı parçalarda yapılan onarım/değişim ile giderilebilen hasarlar,
- Aracın kaza anındaki rayiç bedelinin %25’ini aşan hasarlar ( Daha önce alınan değer kaybı ödemeleri bu limitten düşer.)
- Kaza-ihbar tarihi arasında mülkiyet değişikliği yapılan araçlarla ilgili talepler,
- Çekme ve hurda belgeli araçların değer kaybı talepleri,
- Test aracı, koleksiyon ve antika sayılan araçlardaki değer kaybı talepleri,
- Kısa süreli kiralık araçlar, taksi, dolmuş, uzun süreli(bir yıl veya daha uzun) kiralık araçlarda eksper tarafından hesaplanan değer kaybının %50’sini aşan talepler,
- Tekerlekli/paletli ve zırhlı toplumsal müdahale araçları, belediye otobüsleri, yol süpürme
araçları, itfaiye araçlarındaki hasar sebebiyle yapılan değer kaybı talepleri, - Yabancı plakalı araçların değer kaybı değer kaybı talepleri.
Araç değer kaybı nasıl hesaplanır?
” Araç değer kaybı nasıl hesaplanır? ” hakkında bazı detayları yukarıda inceledik. Kasko ve trafik hakkında daha fazla bilgi ve fiyat almak için bize ulaşabilirsiniz.
